The Show Must Go On
As an actor you often get asked this question (and no, not that ‘have you been in anything I have seen?’ question this time!) - it’s a question about whether you prefer performing for screen or theatre. Personally I simply can’t answer that. I love acting as a profession, in any style, any form, I knew I wanted to be a part of this world for as long as I can remember - and I enjoy every minute of it, wherever I get to do it. For me, the main difference is about the style of work. With filming, it’s interesting to see the final product at the end of the process, as you hardly ever film scenes in order they are shown on screen. You need to develop a way of bringing the right amount of energy that a scene requires, even if you were to film a final battle on your first day on set. It is a fantastic and crazy adventure… With a lot of waiting. And I mean, A LOT!
Today, however, let me tell you a few words about theatre.
Będąc aktorem bardzo często słyszysz pewne pytanie (i nie, tym razem nie mam na myśli: “mogłam cię w czymś widzieć w telewizji?”) - a mianowicie: wolisz teatr czy kamerę? Jeśli o mnie chodzi, nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie. Aktorstwo jest moją pasja bez względu na to, gdzie mam szansę ją rozwijać. Dla mnie różnica pomiędzy sceną i pracą na planie jest przede wszystkim w sposobie tworzenia, rzadko kiedy możemy zobaczyć finałowy produkt przy pracy z kamerą, większość scen kręconych jest w pomieszanej kolejności. Musimy sami wypracować swój sposób na wniesienie do sceny właściwej dawki emocji, nawet jeśli nagrywamy scene finałowej bitwy pierwszego dnia pracy. Plus, będąc na planie najwiecej czasu zajmuje czekanie, dni zdjęciowe niejednokrotnie trwają od świtu do późnych godzin nocnych.
Praca z kamerą jest wspaniała, dzisiaj jednak chciałabym napisać kilka słów o tym, czym jest dla mnie teatr.
My mom’s stage debut as Anne of Green Gables - photo: Polish Theatre Institute / Instytut Teatralny
Photography: Polish Theatre Institute / Instytut Teatralny
Anne of Green Gables - photo: Polish Theatre Institute / Instytut Teatralny
With both of my parents being actors, my twin sister and I grew up in the theatre environment, with a lot of cherished memories of velvet costumes, magical looking props and playing hide and seek between the audience seats during rehearsals. Theatre was home, but it was also this weird place where my family came to tell stories to grown up children, whispering lines like some spells that turned them into different people. We watched actors from the wings during their shows that that lines from at some point we got to know by heart. We played in their dressing rooms, being told off for smearing lipstics on the mirrors like crayons.
The World Theatre Day was a celebration. My parents’ theatre hosted an awards ceremony that summed up the artists’ work in the past year. The whole city had a chance to vote for the Best Actress and Actor categories. There were uncountable bouquets of flowers and a strong smell of cologne, ties and evening gowns, awards too heavy for children’s hands to hold easily.
Mając obu rodziców aktorów, razem z moją bliźniaczą siostrą wychowałyśmy się w teatrze, gromadząc masę wspomnień o aksamitnych kostiumach, magicznie wyglądających rekwizytach i grze w chowanego pomiędzy siedzeniami pustej widowni w trakcie prób. Teatr był jak dom, będąc jednoczesnie tym dziwnym miejscem, gdzie rodzice przychodzili opowiadać rozmaite historie dorosłym dzieciom, szepcząc po korytarzach kwestie niczym zaklęcia przemieniające ich w jakąś postać. My natomiast oglądałyśmy aktorów zza kulis, po jakimś czasie znając ich monologi na pamięć, lub bawiłyśmy się w ich garderobach, używając szminek niczym kredek na rozświetlonych lustrach.
Światowy Dzień Teatru był świętem. Teatr moich rodziców organizował coroczne rozdanie nagród podsumowujących ubiegły sezon, całe miasto mogło głosować na najlepsze ich zdaniem role. Pamiętam niezliczone bukiety kwiatów i mocny zapach wody kolońskiej, krawaty i wieczorowe suknie. Nagrody zbyt ciężkie, aby z lekkością mogły je unieść dziecięce rączki.
Photo: Teatr Jaracza w Olsztynie / Polish Theatre Institute / Instytut Teatralny
My relationship with my now late father was complicated to say the least, so for now, I will talk about my mom. She’s always been and still is my biggest inspiration, both on and off stage. She is the main reason why I wanted to become an actor. I remember watching her transform herself with wigs and make up into these unusual characters that weren’t her, and yet we always knew it was just make-believe - and I thought, I will do the same one day. In my head, there wasn’t any other option, maybe because I’ve been used to theatre being a normal part of everyday life, it didn’t feel like an unusual job even when other kids at school asked about it with curiosity.
My mother. Still to this day I think she has superpowers. She’s the strongest and most talented woman I know. She’s been through hell and back and yet, you can hardly ever spot her without a smile on her face. For me, she personifies theatre. She raised my sister Maria and myself all on her own, juggling housework and rehearsals. She would kiss our noses in the wings when exiting the stage, breaking character as soon as she saw us, she couldn’t help it. She would allow us to try on her wigs, draw pictures with her eyeshadows and play on stage after the shows were over so we could perform to an empty audience. She has made life look easy, both on and off stage, which I know now was her own game of make-believe. She wanted her daughters to think she is invincible for as long as possible - and we did believe her.
I’ve always loved watching her rehearsing, sitting at home with a cup of black coffee, a new script and highlighter, asking us to take turns in reading lines with her. And singing, which to this day she does all the time (I’m not exaggerating!), most often without realizing she’s doing it. I have been and still am extremely proud watching her act, with the same feeling I’ve had as a little girl - wanting everybody to know that person is my mom. The Wonder Woman.
Ponieważ moja relacja z nieżyjącym już ojcem nie należała do najłatwiejszych, skupię się więc dzisiaj na mojej mamie. Od zawsze była i nadal jest moją najwiekszą inspiracją, zarówno na scenie jak i poza nią. Obserwowanie jej pracy jest głównym powodem, dla którego poszłam w jej ślady i zostałam aktorką. Nadal mam w głowie obrazy, kiedy to przemieniała sie przy pomocy peruk i makijażu w kogoś zupełnie innego - my natomiast zawsze wiedziałyśmy, że to tylko iluzja, której dawałyśmy się nabierać. Już wtedy czułam, że aktorstwo jest zawodem, który będę wykonywać, kiedy dorosnę - może dlatego, że kiedy byłam mała, inne profesje jakby nie istniały? Aktorstwo było czymś naturalnym, codziennym - nawet wtedy, kiedy inne dzieci w szkole z ciekawością dopytywały się nas o szczegóły zza kulis.
Do dzisiaj uważam, że moja mama na supermoce. Jest najsilniejszą i najbardziej utalentowaną osobą, jaką znam. Nie miała łatwo w życiu, a pomimo tego rzadko można ją zobaczyć bez wielkiego uśmiechu na twarzy. Dla mnie mama jest teatrem. Wychowala mnie i moją siostrę Marie sama, żonglując prace domowe i teatralne. Zbiegając ze sceny w kulisy wychodziła z bycia postacią, żeby w przelocie całować nasze nosy. Pozwalała nam przymierzać peruki, używać cieni do powiek i konturówek zamiast pasteli i ołówków. Zabierała nas na scenę po spektaklach, gdzie odgrywaliśmy scenki przed pustą widownią. Sprawiała, że w naszych oczach życie wyglądało na proste i wesołe, chociaż wiem, że była to jej własna gra w iluzję, w która chciała, żebyśmy wierzyły tak długo, jak sie dało.
Lubiłam podpatrywać, jak probowała swoje kwestie w domu, siedząc z kubkiem czarnej kawy i zakreślaczem, co jakiś czas prosząc którąś z nas o przepytanie jej z tekstu. Lubiłam też słuchać, jak śpiewa, co do dziś robi non stop, najczęściej bezwiednie (nie zmyślam!). Wciąż jestem, tak samo jak przed laty, niezwykle dumna oglądając ją w przedstawieniach, z tą samą wewnętrzną, dziecięcą chęcią powiedzenia wszystkim, że ta Wonder Woman na scenie to moja mama.
Mother just doing her thang! Photo: Polish Theatre Institute / Instytut Teatralny
Photo: Teatr Jaracza w Olsztynie / Polish Theatre Institute / Instytut Teatralny
Photo: Teatr Jaracza w Olsztynie / Polish Theatre Institute / Instytut Teatralny
This year - on this special for all actors day - I feel a little more proud of myself. Last year, I produced and acted in an English translation of a Polish play called “Balladina” - portraying the title role just like my mom did when I was four. It was my little thank you towards her, even if an absolutely nerve-wracking experience having her in the audience watching it! But I made it, with a help of a wonderful director and a dream of a cast, I created a little piece of theatre. I can’t wait to do this production again, setting myself more acting goals for upcoming months. Because that’s what this profession is - you never stop learning, growing, changing, even between jobs. The world is your stage if you are brave, passionate and determined enough to enter it - whatever your dream is, really. And acting is tough, don’t get me wrong. It requires a decent amount of mental strenght to deal with a lot of rejection and criticism, being out of work (beating yourself up thinking you’re not good enough) - but it’s all worth it when you have a chance of doing what you love.
The first thing my mom, my twin and I did this morning? Exchanged messages wishing each other a happy World Theatre Day - and I know we will continue to do so forever. Today, I’m sending love to all theatre lovers, not only actors, directors, technicians, designers, engineers… But to the theatregoers too. Without you, there is no theatre - and believe me, nothing can replace the presence of a live audience and sharing a story together. For that is a true magic of theatre.
Dzisiaj, w Dniu Teatru, jestem nieco bardziej z siebie dumna. W ubiegłym roku wyprodukowałam w Londynie naszą polską “Balladynę” Słowackiego, po angielsku - grając główna postać tak samo, jak mama, kiedy ja miałam cztery lata. Było to po części moje podziękowanie za jej inspirację, chociaż muszę przyznać, że miałam sporo stresu wiedząc, że moja rodzina siedzi na widowni! Niemniej jednak, wraz z pomocą wspaniałej reżyserki i obsady, stworzyłam coś swojego, moją mała cząstkę teatru. Nie mogę się doczekać, kiedy znowu zagramy “Balladynę”, wyznaczam też sobie kolejne aktorskie cele na najbliższy rok. Taki już jest ten zawód, nigdy nie przestajesz sie rozwijać, uczyć czegoś nowego, nawet kiedy masz przestój w pracy. To taki kreatywny świat, który jest twoją sceną, jeśli masz wystarczająco dużo odwagi, pasji i determinacji, żeby na niej stanąć - co w sumie przełożyć można na każda inną profesję. I nie zrozumcie mnie źle - aktorstwo nie jest usłaną różami ścieżką, wymaga dużo siły psychicznej, aby radzić sobie z odmową i krytyką, z okresami bez pracy (kiedy zaczynasz wmawiać sobie, że się do tego nie nadajesz) - ale jest tego wszystkiego warte, kiedy masz szansę robić to, co kochasz.
Pierwsza rzecz, jaką zrobiłyśmy dzisiaj rano z mamą i siostrą? Złożyłyśmy sobie, jak co roku, życzenia z okazji Dnia Teatru - i wiem, że tak już zostanie! Na koniec chciałabym zatem życzyć i Wam wszystkiego najlepszego w tym dniu - nie tylko aktorom, reżyserom, ludziom teatru, ale i wszystkim tym, którzy chodzą na przedstawienia. Bez widowni nie ma teatru - i możecie mi wierzyć, nic nie jest w stanie zastąpić obecności żywej widowni i poczucia wspólnego przeżywania jakiejś opowieści. To jest prawdziwa magia teatru.
Passing Stranger Theatre - the cast of “Balladina”
Sarah Spratley as Goplana, Linus Karp as Sparkfire. Photo: Sebastian Lizon
George Hoey as Kirkor, Peter Martin as Hermit/King Pipiel III. Photo: Sebastian Lizon
Emmy Happisburgh as Mother, George Hoey as Kirkor. Photo: Sebastian Lizon
Anelie Rose as Alina, myself as Balladina. Photo: Sebastian Lizon
Amelie Rose as Alina, myself as Balladina. Photo: Sebastian Lizon
Daniel McCaully as Von Kostrin. Photo: Sebastian Lizon
Sarah Spratley as Goplana, Linus Karp as Sparkfire, Joseph Prestwich as Hornbeam. Photo: Sebastian Lizon
Sarah spratley as Goplana, Greta Cepaite as Impling, Linus Karp as Sparkfire. Photo: Sebastian Lizon
Photography: Production photos: Polish Theatre Institute. ‘Balladina’ by Sebastian Lizon. The contents of this post belong to me, they may not be used for commercial purposes without my consent. If reposted, please credit me and the photographer. Zdjęcia: “Balladyna” - Sebastian Lizoń. Zdjęcia z przedstawień: Polski Instytut Teatralny. Zawartość posta należy do mnie i nie może być używana w celach komercyjnych bez mojej zgody. W przypadku udostępnienia któregokolwiek z elementów proszę o oznaczenie mnie jako twórcy.